معلم به مثابه روشنفکر آموزشی
شهرام جمالی
هفتم خرداد ۱۴۰۰
پس از چند روز نگرانی و اضطراب و در زمانه ای که شوربختانه شنیدن خبر روزمره مرگ دهها تن از هموطنان بر اثر کرونا، انگار برای خیلی ها عادی شده، ناگهان خبری مانند آوار بر سرم خراب می شود : بلای کرونا، مهدی بهلولی را بی رحمانه از ما گرفت! ... خبری که نه فقط ناگوار و مصیب‌بار که بسیار غریب و ناباورانه بود. آنقدر ناباورانه که با گذشت دو روز از خاموشی او، هنوز نمی توانم بهت و غم بزرگ خودم را از این مصیبت، پنهان سازم و البته میدانم که این روزها حال بسیاری از دوستان و دوستداران آن عزیزِ سفرکرده نیز بهتر از من نیست.
صفحه گفت‌وگوهای شخصی خودم را با او در تلگرام باز می‌کنم و در حالی که انگشتانم می‌لرزد، صفحه را بالا و پائین می‌کِشم، بلکه با مرور پیام هایش کمی آرام بگیرم ... !
« و خرافه ها را دور بریز ؛ با سنجشگری و جست‌وجو »
این جمله پرمعنا و البته درخورِ درنگ، عبارتی است که زنده یاد مهدی بهلولی، پروفایل تلگرامش را به آن مزیّن کرده بود. انتخابی هوشمندانه و به دور از کلیشه های شعاریِ مرسوم در فضای مجازی که نشان از نگرش ارزشمند این معلم اندیشه ورز به آموزش کیفی داشت.
استاد بهلولی همچنان که در بسیاری از نوشته ها و مصاحبه های خود بر شاخص های بنیادین آموزش کیفی نظیر عدالت اجتماعی، آموزش و پاسداشت حقوق بشر، سنجشگرانه اندیشی، آموزش اخلاق عام انسانی و ... تاکید می‌کرد، از تاثیر شاخص های چالش برانگیزی چون «آموزش زبان مادری» و «اختیارمند بودن آموزگاران» نیز غافل نبود و شجاعانه به آنها می‌پرداخت. رویکرد او به حرفه معلمی و اختیارمند بودن معلمان - آنچنان که در یکی از یادداشت های اخیرش نیز بر آن تاکید می‌ورزد - نه به مانند «یک ربات و یا تکنسین آموزشی که هر چه به او دادند را بی چون و چرا به دانش آموز، تلقین کند»، که فراتر از یک کارشناس و تسهیلگر آموزش و به مثابه یک «روشنفکر آموزشی» است و بی گمان او خود یکی از معدود روشنفکران آموزشیِ زمانه ما بود که به آموزش، دلبستگیِ وجودی داشت.
در حدود یک دهه گذشته که کم و بیش، مطالب مرتبط با حوزه آموزش و پرورش را در رسانه ها دنبال کرده ام، کمتر نویسنده ای را دیده ام که این چنین کنشگرانه، دغدغه‌مند و با انگیزه درونی به آموزش و پرورش بپردازد و البته به تاثیرگذاری خود باورمند باشد.
استاد بهلولی معتقد بود که در آموزش و پرورش ما جای یک دسته کنشگران که نام «روشنفکر آموزشی» بر آنها گذاشته بود خالیست و حالا من به این واقعیت تلخ می‌اندیشم که در نبودِ بهلولی گویی جای آن یک دسته، خالی‌تر هم شده!
به امید آنکه نگرش والای انسانی او به آزادی، عدالت، اخلاق و آموزش در نسل آینده کنشگران این مرز و بوم تکثیر شود.
« بر کُنده ی تمام درختان جنگلی
نام تو را به ناخن برکَندم
اکنون تو را تمام درختان
با نام می شناسند...»
یادش گرامی و راهش پر رهرو باد.
اخبارفرهنگیان
افزایش فوق العاده ویژه به میزان ۵۰ درصد، پیشتر برای تمامی فرهنگیان انجام شده است !
سلیمان زاده، رئیس مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و امور اداری آموزش و پرورش:
مشمولان طرح طبقه بندی مشاغل معلمان کشور، از تاریخ اول مهرماه ۱۳۹۴، از افزایش «حق شغل» به میزان ۱۵، ۲۵، ۳۵و ۵۰ درصد و از تاریخ اول مهرماه ۱۳۹۸، از افزایش «حق شغل»؛ «حق شاغل» و «فوق العاده شغل»، تا ۵۰ درصد برحسب رتبه شغلی، بر خور دار شدند.
با ارسال بخشنامه مورخ ۳۰ بهمن ۱۳۹۸ سازمان برنامه و بودجه کشور، مبنی بر صدور مجوز افزایش ۵۰ درصدی «امتیازات فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری» به تمامی دستگاه‌های اجرایی کشور که قبلاً از افزایش امتیازات فصل دهم بر خوردار نشده بودند، وزارت آموزش و پرورش از تاریخ اول اسفندماه ۱۳۹۸، نسبت به صدور احکام افزایش ۵۰ درصدی «امتیازات فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری» طبق مفاد مندرج در مصوبات مذکور، برای تمامی فرهنگیان اقدام کرد.
پس از اجرای بخشنامه مذکور و کم اثر شدن طرح رتبه بندی معلمان، به دلیل برخورداری از برخی امتیازات فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری، از سال ۱۳۹۴ و بعد از آن، بنا به پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش و تصویب نامه هیأت وزیران، مصوبه «نظام رتبه بندی فرهنگیان» اصلاح و نسبت به برقراری «فوق العاده ویژه معلمان» براساس «رتبه شغلی» و «دوره تحصیلی» از ۹ تا ۲۱ درصد، اقدام و موضوع طی بخشنامه شماره ۷۱۰/۱۵، جهت اجرا از تاریخ اول فروردین ماه ۱۳۹۹، به ادارات کل آموزش و پرورش استان ها ابلاغ شد.
سقف پرداخت «فوق العاده ویژه» حداکثر ۵۰ درصد حقوق ثابت و فوق العاده های مستمر است که تاکنون از سوی سازمان برنامه و بودجه، هیچ مجوزی مبنی بر «افزایش فوق العاده ویژه به میزان ۵۰ درصد» صادر نشده است و به محض دریافت مجوز، مراتب طی بخشنامه ای جهت اجرا ابلاغ خواهد شد. همچنین، هیچ گونه اعتباری در این خصوص، در ردیف های بودجه ای این وزارتخانه، پیش بینی نشده است ولی موضوع از سوی آموزش و پرورش در حال پیگیری است که به محض حصول نتیجه به استحضار همکاران محترم خواهد رسید.
/فرهنگیان
#صدای_معلمان
وزیر آموزش و پرورش از اجرای کامل فوق_العاده_شغل فرهنگیان در اسفند 98 سخن می گوید در حالی که داد فرهنگیان از عدم اجرای کامل #فوق_العاده_ویژه بلند شده است و ایشان از فوق العاده شغل سخن میگویند؟ '؟!
در حقوق اردیبهشت از یک طرف مقرری ماه اول رو کسر کردن از طرف دیگر مالیات رو هم در جمع حقوق کسر کردن
از ۲۰ درصدی که حقوق اضافه شده ۱۰ درصد آن به بیمه و بازنشستگی و کسورات دیگر اضافه شده وعملا به حقوق ما هر سال ۱۰ درصد کمتر اضافه شده
ما #معلمان_خرید_خدمات_آموزشی، #سال_93 به بعد هستیم، پنج سال بیمه ی ناقص، تاخیر یک تا دو ساله در پرداخت حقوق با وجود تدریس در بدترین نقاط کشور کوچکترین مشکلات ماست. با اینکه حقوق ما از طرف وزارت آموزش پرورش است اما این وزارتخانه با گذاشتن واسطه‌ای به نام موسس و واریز حقوق ما به حساب ایشان، عملا از پذیرفتن ما به عنوان یک #معلم، سرباز میزند. هیچ هویتی نداریم، ازقبیل کارت شناسایی، فیش حقوقی، کدپرسنلی و خدمت در حاشیه ی شهرها ،روستاهای دورافتاده، روستاهای صعب العبور و درمیان چادرهای عشایر، محل تدریس وحتی زندگی این نیروها خدوم وبی ادعا می باشد. جاهایی که هیچ معلم رسمی با بالاترین حقوق هم راضی نمیشود که برود. ما مظلومترین قشر معلمان هستیم.
واقعاً اگه مسئولین آموزش و پرورش خواسته باشه برای معلمین کلاس اول این سال تحصیلی که در حال تمام شدنه
مبلغی پرداخت نکنه قطعاً در حق این معلمین اجحاف می کنه و بی عدالتی واضح و شفاف رو در کارنامه این وزارت ثبت می کنند چرا که این معلمین از اول سال تحصیلی تا الان فقط یک ماه تعطیل شدن و بقیه سال رو طبق روال سال های گذشته سر کلاس و مشغول تدریس بودند
و با توجه به تکمیل نشدن سرویس این همکاران ، هزینه سرویس امسال واقعا خیلی بیشتر پرداخت شده
سال تحصیلی هم از ١۵ شهریور شروع شد که این ١۵ روز هم پرداخت نشده
چرا به مدیران دو نوبت بابت تابستان حق الرحمه پرداخت نمیشه، مگه تابستان شیفت دوم کار نداره، مگه نوبت دوم تابستان ثبت نام نداره، امتحان تجدیدی و.. نداره، امسال هم که از ۱۵ شهریور شروع کردند...
درمورد نقل وانتقالات خواهش می کنم ادات محترم شرایط همکاران رودرنظربگیرن و همکاری کنن
با۱۴سال سابقه هنوز دنبال انتقالی بودن به محل سکونت واقعا جای تاسف داره
همه شهرستان های استان دیتای سایت فیش حقوقی رو برای دریافت احکام بروز رسانی کرده اند
اما شهرستان باخرز خدا میدونه کی میخوان بروزرسانی کنند
جناب وزیر چه طورمی فرماییدکه درامتحانات حضوری پایه نهم حتی یک مورد مبتلاشدن دانش آموز پایه نهم به کرونا گزارش نشده ؟؟
توی همین مدرسه ما با آمار ۹۲دانش آموز پایه نهم هرروز امتحان به تعدادغایبین مبتلابه کرونا اضافه میشه طوری که تا دیروز ۹نفر به کرونا مبتلاشدندوخدامی دونه که فردا چند نفراضافه بشه به این تعداد.آیا قابل توجه نیست ؟؟
مگه ما استخدامی های ۸۸ به بعد فرهنگی نیستیم که تفاوت تطبیق و کم کردن در صورتی که اگر فیش های حقوقی رو ببینید کمترین حقوق مال ماست
مدیر کل محترم آموزش وپرورش خراسان رضوی ،با سلام وعرض ادب وخسته نباشید .چرا بخشنامه وزارتی احتساب سنوات دوران حق التدریس ونهضت را که ازسال 67تا88 خدمت کرده اندبه شماره 710/8وتاریخ 1400/3/2وزارت را که آقای دکتر الهیار ترکمن ارسال کرده اند وتا تاریخ 1400/3/13درقالب فایل اکسل باید به اداره کل ارسال کنند ادارات اجرا نمی کنند.چه خوبست ادارات کمی به فکر همکاران باشند تاازامتیاز سنوات محاسبه شده در نقل وانتقالات استفاده کنند.باتشکر
سلام وزیر محترم دراسفند ۹۸ پنجاه درصد حق شغل رو زدن اما درهمان حکم امدن حق شغل حرفه ای رو کم کردن یعنی به حکم مان هیچی اضافه نشده
چرا دراداره تبادکان کسی پاسخگوی تلفنها نیست میگن حضوری نیاید تلفن راهم جواب نمیدن تازه در برخی اتاقها اقایان گوشی برمیدارن دوباره میذارن سرجاش
چرا پیام و صدای ما نیروهای خدماتی قرارداد کار معین رو نه کسی میخونه و نه جواب میده؟؟
چرا با توجه با اینکه هنر اموزان و هنرجویان هنرستانها پابه پای بقیه کلاسهای مجازی رو کامل تا خرداد سپری کردند و حتی یک ماه هم حضوری کلاس رفتند در حالیکه بقیه مجازی بودند الان همه پایه ها امتحان خرداد میدن و تموم میشه اما هنرستانی ها باید تا ۱۵ مرداد باز کلاس حضوری کارگاهی بزارن و بعد امتحان بگیرند کدوم منطق این رو قبول میکنه مگه هنرستانی ها چه گناهی کردن / فرهنگیان خراسان
در سوگ مهدی بهلولی
محمدرضا نیک نژاد
روزنامه شرق، ششم خرداد ۱۴۰۰
صبح روز گذشته خبر دردناک و باورناپذیر درگذشت مهدی بهلولی، معلم، کنشگر صنفی و عضو کانون صنفی معلمان ایران، بر اثر ابتلا به ویروس کرونا همه ما را در شوکی سنگین برد.
آقای بهلولی تقریباً از سال ۸۲ یا ۸۳ عضو کانون صنفی معلمان ایران شد. تقریباً ما هر دو در یک زمان به کانون صنفی پیوستیم و تا سال ۸۴ یا ۸۵ عضو معمولی کانون بودیم ولی از آن زمان به بعد بود که تصمیم به فعالیت رسانه ای بیشتر گرفتیم.
در واقع آقای بهلولی در این سال ها شروع به فعالیت گسترده تر رسانه ای کرد؛ حد فاصل سال های ۸۴ تا ۹۰ مرحوم بهلولی یکی از مهم ترین نویسنده ها و چهره های رسانه ای کانون بودند.
با اتفاقات سال ۸۸ گرایشی در کانون شکل گرفت که حول مسائل فکری و رسانه ای فعالیت صورت بگیرد. این تغییر گرایش به دلیل محدودیت هایی بود که در سال ۸۸ شکل گرفته بود و در سال های بعد از آن هم ادامه داشت. برای همین کانون صنفی معلمان تصمیم گرفت روی مسائل فکری و ریشه ای کار و فعالیت کند. همان سال ها بود که در کانون تصمیم بر این شد تا از چهره های تاثیرگذار در حوزه آموزش وپرورش هم دعوت شود تا مسائل چالشی این حوزه بررسی شود.
چهره هایی مثل دکتر نجفی یا دکتر اکرمی دعوت می شدند و تلاش می شد تا ضمن شنیدن صحبت های آنها اعضای کانون هم چالش ها و مسائل خودشان را بیان کنند و این دوستان را هم به چالش بکشند. مرحوم بهلولی یکی از چهره های شاخص در این جلسات بودند که همیشه در به چالش کشیدن این چهره ها و بیان مسائل مهم صنفی و آموزشی بسیار مهارت داشتند.
حوالی سال ۹۱ یا ۹۲ سال هایی بود که مهدی بهلولی به عنوان یک عضو فعال و تاثیرگذار کانون صنفی فعالیت می کرد و یکی از چهره های تاثیرگذار هیئت مدیره این کانون بود. یکی از پایه ها و ستون های محکم فکری این کانون بودند و شاید اغراق نباشد اگر بگویم بیش از هزار یادداشت و مقاله در ارتباط با مسائل معلم ها، موضوعات صنفی و آموزشی در رسانه های معتبر ایران به چاپ رسانده بودند. همین مسئله موجب شده بود تا ایشان به عنوان یک چهره رسانه ای و فکری از سوی کانون در رسانه ها شناخته شوند.
در اعتراضات سال ۹۲ و ۹۳ که هم به خاطر مسائل صنفی آموزش وپرورش برگزار شد و هم به دلیل مسائل معیشتی معلمان، فعالیت زیادی کردند. همین مسائل هم منجر به بازداشت من، ایشان و یکی دیگر از چهره های کانون صنفی شد که بعد از یک ماه بازداشت در اوین سرانجام حکم پنج سال زندان را که سه سال آن تعلیقی بود، برای ایشان صادر کردند. شاید همین حکم هم دلیلی بود بر حرکت ایشان و تغییر مسیرش به سمت مسائل فکری و اندیشه ای در مسائل صنفی معلم ها.
مهدی بهلولی از معدود افرادی بود که در ایران در زمینه عدالت آموزشی کار کرده بود و مقالات زیادی به چاپ رسانده و در این زمینه اندیشه ورزی کرده بود. کتاب «مقاومت در برابر خصوصی سازی و تلاش برای نجات مدارس دولتی: تجربه آمریکا» نوشته «دایان رویچ» را من به همراه ایشان و پسرشان آرمان در سال ۱۳۹۹ ترجمه کردیم و به کمک نشر شیرازه آن را منتشر کردیم که یکی از تلاش های مرحوم بهلولی در این زمینه بود. همچنین کتابی در زمینه آموزش و پرورش چین در دست ترجمه بود که فرصت انتشار آن ایجاد نشد اما حتماً به زودی منتشر می شود. مسائل مربوط به عدالت آموزشی یکی از شاخه هایی بود که مهدی بهلولی در آن فعالیت می کرد و غیر از آن درباره مسائلی مانند آموزش وپرورش مدیران یا مسائلی چالشی مانند نحوه آموزش دین در آموزش وپرورش هم مقالات متعددی منتشر کرد و مطالعات فراوانی انجام داد.
کنشگر صنفی ای بود که می گفت ما باید تا حد ممکن صنف را از سیاست دور نگه داریم. چراکه این آمیختگی صنف و سیاست با هم چه در راستای قدرت باشد و چه در تقابل با آن می تواند به صنف آسیب بزند. چراکه معتقد بودند باید تمرکز ما روی مسائل صنفی باشد.
البته در این زمینه صنف را از آموزش جدا نمی دانستند و معتقد بودند حقوق دانش آموز و معلم در کنار هم برآورده می شود. منظورشان از حقوق هم تنها دستمزد نبود. چراکه امکاناتی که در مدارس تدارک دیده می شود هم باید درخور معلم و دانش آموز با هم باشد و شرایط را برای آموزش بهینه فراهم کند. همین چند هفته پیش با جمعی از دوستان درباره مسئله رتبه بندی معلم ها به دیدار آقای نوبخت رفته بودند و در این زمینه تلاش می کردند.
اخبارفرهنگیان
بحران کیفیت؛ بحران ریشه‌ای آموزش و پرورش
دکتر رضا امیدی
اخیراً پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش گزارشی با عنوان «توصیه‌های سیاستی برای بهبود نظام آموزشی و ارتقای سطح پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در دروس ریاضی و علوم براساس نتایج مطالعۀ تیمز ۲۰۱۹» منتشر کرده است. گزارش نتیجۀ مجموعه جلساتی است که دربارۀ وضعیت دانش‌آموزان ایرانی در آزمون تیمز، با حضور کارشناسان و مدیران عالی وزارت آموزش و پرورش برگزار شده است. گزارش حاوی نکته‌ها و تحلیل‌های قابل‌توجهی است و می‌تواند برای پژوهشگران این حوزه مفید باشد. همانطورکه در متن گزارش آمده، این وضعیت صرفاً مربوط به دروس ریاضی و علوم نیست و اگر در دروس دیگر نیز آزمون بین‌المللی برگزار شود، وضعیت همین است. برخی از نکات این گزارش به این شرح است:
در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ حدود ۳۲ درصد معلمان ابتدایی و ۲۴ درصد معلمان دروس ریاضی و علوم مقطع متوسطۀ اول، رشته‌های تحصیلی نامرتبط دارند. همچنین کمتر از ۴۰ درصد معلمانی که در رشتۀ آموزش علوم تجربی و ریاضی از دانشگاه فرهنگیان فارغ‌التحصیل شده‌اند، در رشتۀ خود تدریس می‌کنند.
براساس نتایج آزمون تیمز، مشکل اصلی دانش‌آموزان ایرانی در درس علوم مربوط به کاوشگری و در درس ریاضی مربوط به استدلال است. به‌دلیل اینکه بسیاری از مدارس فاقد آزمایشگاه علوم هستند و مدارس ابتدایی نیز متصدی آزمایشگاه و کارگاه ندارند، برای آموزش درس علوم از آزمایشگاه استفاده نمیشود.
استانداردهای آموزش و یادگیری ریاضی و علوم برای پایه‌های تحصیلی مختلف تدوین نشده است. همچنین برخی مفاهیم کتاب‌های درسی با مراحل شناختی رشد دانش‌آموزان هماهنگ نیست و دانش‌آموزان آمادگی فهم آنها را ندارند.
در دوره‌هایی که آزمون تیمز با تغییر محتوای کتب درسی و عدم آماده‌سازی معلمان همراه بوده، نمرۀ دانش‌آموزان ایرانی با افت جدی مواجه شده است. کتاب‌های درسی طی ۱۰ سال اخیر به‌طور اساسی تغییر کرده‌اند و دستکم نتایج این آزمون‌ها نشان می‌دهند که این تغییرات متناسب با نیازهای دانش‌آموزان نبوده است.
ایران از نظر زمان آموزش (هم کل ساعات آموزش در مدرسه و هم دروسی مثل ریاضی و علوم) در دورۀ ابتدایی و زمان آموزش ریاضی و علوم در مقطع متوسطۀ اول در بین کشورهای شرکت‌کننده در آزمون تیمز ۲۰۱۹ رتبۀ آخر را داشته است.
در آموزش و پرورش بیشترین توجه به مدارس خاص و غیردولتی است و مدارس عادی و به‌ویژه مدارس مناطق محروم، مناطق دوزبانه، مدارس روستایی، و مدارس شبانه‌روزی در اولویت اختصاص بودجه و امکانات قرار ندارند.
۳۲ درصد دانش‌آموزان در مدارس استعداد درخشان، نمونۀ دولتی، و غیردولتی هستند اما سهم آنها از رتبه‌های زیر ۳ هزار کنکور ۸۲ درصد بوده است. این موضوع موجب شده تا انتظار دانش‌آموزان مدارس عادی (۶۸ درصد دانش‌آموزان) از ظرفیت‌هایشان دچار افت جدی شود.
گذراندن دورۀ آموزش پیش‌دبستانی می‌تواند میانگین نمرۀ دانش‌آموزان را در آزمون تیمز تا ۵۱ نمره افزایش دهد.
۳۵ درصد دانش‌آموزان جز کتاب‌های درسی به منابع علمی دیگری دسترسی ندارند و ضروری است کتابخانۀ مدارس به‌ویژه مدارس ابتدایی فعال شود.
/اخبارفرهنگیان